1993.08.18 BN De Stem: Bijzondere vondst in Nieuw-Namen

Geschreven door RtC

Twee miljoen jaar oude zeeëgel

NIEUW-NAMEN - Pas nu is bekend geworden dat beheerder Richard Bleijenberg van de Meester van der Heijdengroeve in Nieuw-Namen in het voorjaar 1991 een bijzondere vondst heeft gedaan. Namelijk een twee miljoen jaar oude fossiele zeeëgel.

Bleijenberg vond bij het schoonmaken van de groeve een ‘zandbolletje’ ter grootte van een pingpongbal. Het viel hem op dat er twee gaatjes in het ‘bolletje’ zaten, maar het bleef lang een raadsel wat het kon zijn. Totdat de Terneuzense schelpenverzamelaar J. de Vos er aan te pas kwam. Door nader onderzoek met behulp van een stereomicroscoop kwam aan het licht waar het om ging. Het bleek een hartvormige zeeëgel die luistert naar de wetenschappelijke naam ‘Echinocardium cordatum’. Een dergelijk exemplaar was tot dan toe nog nooit in de groeve gevonden. In 1959 ontdekte G. de Zeeuw uit Zaamslag wel een fragment van deze soort in de groeve. Het stukje wordt nog steeds bewaard in het schelpenmuseum te Zaamslag. Dit fragment is aan de binnenzijde geheel bezet met calcietkristallen.

Ongeschonden

Na bestudering van het nu gevonden exemplaar bleek de binnenzijde rondom eveneens geheel bezet te zijn met kristallen. Mede daaraan is het ook te danken dat de zeeëgel ongeschonden tevoorschijn is gekomen. De kristallen hebben het uiterst tere skelet een voldoende stevigheid gegeven. Van die kristallen zijn met behulp van een stereomicroscoop foto’s gemaakt, die de vorming duidelijk laten zien. “Er is hier duidelijk sprake van een fossiele zeeëgel waarvan de ouderdom gerekend moet worden tot het Jong Plioceen”, stelt De Vos. Dat is ongeveer twee miljoen jaar geleden. De opmerkelijke vondst werd niet meteen bekend gemaakt, uit angst dat door verzamelwoede overmande bezoekers van de groeve in de lagen zouden gaan krabben om hun eigen “juweeltje uit de geologie” te bemachtigen. Inmiddels lette Richard Bleijenberg bij elke schoonmaakbeurt van de groeve extra goed op. Op zoek naar wellicht nog een exemplaar. Pas in april en mei van dit jaar werd zijn moeite beloond door het vinden van nog vier exemplaren van dezelfde soort.

Zeldzaam

Deze zeeëgel komt ook vandaag de dag nog in levenden lijve voor. Bij elke flinke westerstorm worden de in het zand voor de kust levende zeeëgels uitgespoeld en komen zodoende op het strand terecht. Als fossiel in het Plioceen is het volgens De Vos echter een uiterst zeldzame soort en het is voor de groeve in Nieuw-Namen goed nieuws. Eén en ander geeft aan geologen de aanzet voor nadere bestudering van het ontstaan van de zanden op de Kauter bij Nieuw-Namen. Binnenkort wordt in het wetenschappelijk tijdschrift ‘Contributions to Tertiary and Quaternary Geology’ een artikel aan deze vondst gewijd.                   

Richard Bleijenberg met de twee miljoen jaar oude fossiele zeeëgel.

De zeeëgel van dichtbij. Het grote gat is de mond van het diertje. Foto’s Wim Kooyman

Van onze verslaggever