Toon items op tag: Afplaggen
HEINKENSZAND - De beheerder van het Verdronken Land van Saeftinghe, stichting Het Zeeuwse Landschap, verzet zich tegen grootschalig afplaggen van het brakwaterschor.
Zo’n maatregel heeft alleen zin in combinatie met het vergroten van het gebied en daardoor het terugbrengen van meer dynamiek. "Als je afplagt en je doet verder niets, dan kun je bezig blijven", zegt hoofd ecologie Chiel Jacobusse. "Het is binnen de kortste keren weer opgeslibd. En waar leidt het toe? Je maakt waardevolle natuur kapot om verloren natuurwaarden te herstellen. Dat is onlogisch." In plaats van ontpolderen van de Hedwigepolder en de Prosperpolder-Noord, is het veel beter (en goedkoper) om delen van Saeftinghe af te plaggen. Luidt het voorstel van boerenorganisatie ZLTO. Jacobusse vindt dat Het Zeeuwse Landschap (HZL) er niet omheen moet draaien en maar meteen duidelijkheid moet verschaffen. De grote waarde van Saeftinghe is de natuurlijkheid, legt Jacobusse uit. "De ongestoordheid waarmee natuurlijke processen verlopen zijn, ondanks landaanwinning maatregelen in het verleden zoals het planten van Engels slijkgras en aanleg van een dam. In Saeftinghe zie je echt tot in detail hoe land uit water verrijst. Als je gaat afplaggen gooi je iets heel waardevols weg, om iets anders dat niet-duurzaam is terug te krijgen." Jacobusse vraagt zich in praktische zin af op welke schaal er dan wel afgeplagd moet worden. "Vijftig centimeter is in een paar jaar weer teruggebracht. Saeftinghe is 3000 hectare groot. Haal eens van een kwart één meter grond weg. Dat stelt nog weinig voor, maar je hebt het dan wel over zo’n 7,5 miljoen kubieke meter klei. Waar laat je die?"
Probleem
Bijkomend probleem is dat de grond uit Saeftinghe deels vervuild is. Dat stamt uit de tijd dat vanuit België zwaar vervuild slib via de Schelde op het verdronken land neersloeg. Jacobusse: "Er zitten heel slechte lagen in. Dan kun je de grond met vrachtauto’s afvoeren naar een verbrandingsoven." En dan nog - de natuur zorgt ervoor dat de afgegraven laag in vrij korte tijd is vervangen door een nieuwe. "Laat de natuur daar eens 50 jaar over doen, of in het meest pessimistische geval eens 20 jaar", schat Jacobusse in. Het is veel beter om de natuur zelf haar gang te laten gaan, meent hij. Daarbij een handje geholpen door de mens. De verlandingsprocessen in Saeftinghe zijn te keren als het gebied wordt vergroot en een grote geul als de IJskelder wordt doorgetrokken tot in de Hedwigepolder (en liefst tot in de Schelde). Wil het helemaal goed komen, dan moet ook de zogeheten leidingendam (waarin bovengronds enkele transportleidingen zitten) weg of doorbroken worden. Er ontstaat dan verplaatsing van grond, afslag in het schor zelf en opbouw van nieuw schor, wel onder regie van de natuur. "Als wij het doen, doen we het toch niet goed", aldus Jacobusse. "Als de natuur het doet, dan gaat het geleidelijk, volgens natuurlijke processen."
Door Rinus Antonisse